ბიომრავალფეროვნების საფრთხეები

გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრი

 

5 სთ · 

ბიომრავალფეროვნების მნიშვნელობასთან ერთად აუცილებელია, ვიცოდეთ მეტი ბიომრავალფეროვნების ძირითად საფრთხეებზე

ბიომრავალფეროვნება მუდმივად განიცდის სხვადასხვა სახის ზემოქმედებას, რომელიც გამოწვეულია როგორც ბუნებრივი პროცესებით, ისე ანთროპოგენული (ადამიანის საქმიანობით გამოწვეული) ფაქტორებით.

მსოფლიოს მოსახლეობის მკვეთრმა მატებამ და ინდუსტრიალიზაციის მაღალმა ტემპა საგრძნობლად გაზარდა მოთხოვნა ბიოლოგიურ რესურსებზე და შესაბამისად, გაიზარდა უარყოფითი ზემოქმედება ბიომრავალფეროვნებაზეც.

მეცნიერები გამოყოფენ ბიომრავალფეროვნების წინაშე მდგარი საფრთხეების ხუთ ძირითად ფორმას:

ჰაბიტატების დეგრადაცია/ფრაგმენტაცია - ადამიანების ინტენსიური საქმიანობის შედეგად ხდება ბიომრავალფეროვნების წარმომადგენლებისათვის საბინადრო გარემოს (ჰაბიტატების) გარდაქმნა ან გაუარესება, რის გამოც ის საცხოვრებლად უვარგისი ხდება. საცხოვრებლის კარგვის შედეგად ცხოველთა ნაწილი იღუპება, ნაწილი კი იძულებით გადაადგილდება მისთვის შესაბამისი საცხოვრებელი გარემოს ძიებაში, რაც ხშირად წარმატებით არ სრულდება.

გარემოს დაბინძურება - გარემოს დაბინძურება იწვევს როგორც ბიომრავალფეროვნების წარმომადგენლების დაღუპვას, ასევე ჰაბიტატების დაზიანებას. დაბინძურებული ჰაბიტატი ცხოველებისა და მცენარეებისათვის საცხოვრებლად გამოუსადეგარი ან არაკომფორტული ხდება.

ჭარბი მოპოვება - ბოლო საუკუნეებში ადამიანების რიცხოვნობის მკვეთრ ზრდასთან ერთად გაიზარდა ბუნებრივი რესურსების ჭარბი მოპოვებაც. ჭარბი მოპოვებისას ბუნებიდან ამოღებული რესურსების ახალი თაობით ჩანაცვლება ვერ ესწრება, რაც სახეობის გადაშენების საფრთხეს ქმნის.

ინვაზიური სახეობები - ინვაზიური, ბუნებრივ გარემოში ხელოვნურად შემოყვანილი სახეობები ხასიათდებიან ახალ გარემოპირობებთან შეგუების მაღალი უნარით, ვრცელდებიან საკმაოდ სწრაფად და მეტოქეობას უწევენ ადგილობრივ სახეობებს საცხოვრებლის დაკავებასა და საკვების მოპოვებაში. კონკურენციის ფონზე მცირდება ან მთლიანად ქრება ადგილობრივი სახეობა.

კლიმატის ცვლილება - კლიმატის ცვლილება, ბიომრავალფეროვნების შემცირების კიდევ ერთი გამომწვევი ფაქტორია. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ კლიმატის ცვლილების ისეთი თანმდევი პროცესი, როგორიცაა კლიმატური სარტყლების წანაცვლება, ანუ სამხრეთიდან ჩრდილოეთისკენ გადაწევა, სიცოცხლისთვის გამოსადეგი ტერიტორიების შემცირებით საფრთხეს შეუქმნის ჩრდილოეთის სახეობების არსებობას. გარდა ამისა, დედამიწაზე გავრცელებულ ცოცხალ ორგანიზმებს მოუწევთ, შეეგუონ ახალ გარემოპირობებს, სახეობები კი, რომლებიც ამას ვერ შეძლებენ გადაშენდებიან.

88

მომწონს

კომენტარი